Röportaj
Rusya Erdem Topuz’u Konuştu!
Dünyaca ünlü Rus edebiyatçı Nikolay Gogol’un en sevilen öykülerinden olan “Bir Delinin Hatıra Defteri”, 1965 yılında sahneye uyarlandı ve ülkemizde ilk tek kişilik oyun olarak başarılı sanatçı Genco Erkal tarafından Ankara Sanat Tiyatrosu’nda seyirci ile buluştu.
Yıllar boyunca Erkal aynı eseri üç kez ve üç değişik yorumla sahneledi. 50 yıl sonra günümüzde de popülerliğini korumaya devam eden “Bir Delinin Hatıra Defteri”, tiyatroseverlerin her yorumunu ve her oyununu iple çektiği bir oyun haline geldi. Gogol‘un toplumsal kara mizah başyapıtı olan “Bir Delinin Hatıra Defteri”, çevresinde sürekli aşağılanıp alay edilen sıradan bir devlet memuru olan Poprişçin’in hikayesini konu ediniyor. Tek taraflı bir aşk yaşadığı burjuva kızının bir asilzadeyi sevdiğini öğrenmesiyle yıkılan Poprişçin’in hedef değiştiren hayalleri; onun soylu bir beyzade, kral olmaya yönelmesine ve sonuçta delirerek İspanya kralı olmuş bir halde akıl hastanesine kapatılmasına neden oluyor.
Oyunu son dönemde ön plana çıkartan bir diğer isim ise 2004 yılından bu yana Atölye Tiyatrosu’nda başarılı işlere imza atan Erdem Topuz… Genco Erkal ve Erdal Beşikçioğlu’nun yanı sıra Erdem Topuz, oyundaki performansı ile Türk tiyatro tarihine geçecek başarılara imzasını atmayı başardı. Müzisyen kimliğinin yanı sıra tiyatrocu kimliğini de ön plana çıkan Topuz’un tek başına yorumladığı “Bir Delinin Hatıra Defteri”, 2014 Arkhangelsk Uluslararası Tiyatro Festivali’nde bin kişiye Türkçe sahnelenen ilk Rus klasiği oldu ve büyük ilgi topladı. Sizler için performansı ile Rusya’da ana haber bültenlerine çıkmayı başaran başarılı sanatçı ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Biletix Blog okuyucuları için biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
“1975 yılında İstanbul’da doğdum. Tiyatro oyuncusu, rock müzik grubu Boşluk’un solisti, aynı zamanda Latin ve salon dansları eğitmeniyim. Oyunculuğa ortaokul yıllarında müzikal tiyatroyla başladım. 1997-2003 yılları arasında Şahika Tekand Studio Oyuncuları’nda neostanislavskiyen, gerçekçi, karşı gerçekçi ve meyerholdcu oyunculuk üzerine çalışmalar yaptım. 2002 yılında Dünya Tiyatro Olimpiyatları’na seçilen ilk Türk oyunu olan Antik Yunan klasiği Kral Oidipus’tan uyarlanan ‘Oidipus Nerede?’ oyunuyla profesyonel oldum. ‘Oidipus Nerede?’ oyunuyla Yunanistan Delphi Antik Yunan Uluslararası Tiyatro Festivali, İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali, Japonya Shizuoka Suzuki Uluslararası Tiyatro Festivali, Ankara Uluslararası Tiyatro Festivalleri’nde oyuncu olarak yer aldım.
2004 yılında Studio Oyuncuları’ndan oyuncu ve yönetmen arkadaşım Savaş Mutlu’nun kurduğu Atölye Tiyatrosu’nda çalışmaya başladım. Nikolay Gogol’un unutulmaz klasiği ‘Bir Delinin Hatıra Defteri’ ile oyunumuz ilk defa seyircisine merhaba derken bugün 10 yılı geride bırakmış bulunuyoruz. Oyunumuz İstanbul’da, turnelerde ve uluslararası festivallerde 112 kez perde açarken, 2014 Rusya Arkhangelsk Uluslararası Tiyatro Festivali’nde bine yakın Rus seyirciye Türkçe sahnelendi ve Atölye Tiyatrosu olarak Türk tiyatro tarihi için çok anlamlı bir ilki gerçekleştirmiş olduk. Bunun yanı sıra 2006 yılında Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde başhekimliğin özel izni ve davetiyle akıl hastaları ve hastane personeline sergilenen bizim için çok özel iki gösterinin tiyatromuz ve benim için anlamı çok büyüktür.”
Bir Delinin Hatıra Defteri, 2014 Arkhangelsk Uluslararası Tiyatro Festivali’nde Türkçe sahnelenen ilk Rus klasiği oldu. Bu başarı ülkemizde de ses getirdi. Bu süreç nasıl gelişti?
Oyunumuzun Rusya’da sahnelenme sürecinden kısa bir süre önce İstanbul Aydın Üniversitesi Rus Dili ve Edebiyatı bölümü için yapmış olduğumuz iki gösteri oyunu izleyen Rus profesör, doçent ve eğitim kadrosu üzerinde farklı bir etki yarattı sanırım. Öncelikle kendileri oyun sonrası bizi tebrik ederken, oyunu kesinlikle Rusya’da oynamamız gerektiği ile ilgili bize ciddi bir motivasyon kaynağı oldular. Ekip olarak hep planladığımız, hayalini kurduğumuz bir şeyi artık hayata geçirmeliyiz diye düşündük ve Rus sanat çevresiyle iletişimlerimizi yoğunlaştırdık. Eylül ayında Rusya’da oynadığımız oyuna kadar bu süreç tüm ince detaylarıyla devam etti.
Bu başarı karşısında Türkiye ya da dünya sanat camiasından gelen tepkiler nasıl oldu?
Oyunumuzun Rus seyircisiyle buluşması hazırlıklarından, son alkışı duyuncaya kadar geçen sürede yaşadıklarımızı kısaca özetlememiz, kelimelere dökmemiz gerçekten çok zor. Sanatsever her Türk’ün o salonda bizimle olup o anı bizimle yaşaması istenebilecek en ütopik, bir o kadar da en müthiş tecrübe olurdu. İki ülke arasında korkunç bir sanat algısı ve kültüre yaklaşım farkı var. Bunu üzülerek kabul etmek zorundayız sanırım. Bir diğer yandan kendi dilimizde onlara ait bir başyapıtı bu kadar sevdirebilmemiz ülkemiz ve sanatımızın evrensel gücü adına çok büyük mutluluk, umut ve güven verdi bize. Her türlü zorluğa rağmen yıllardır verdiğimiz mücadelenin sonunda aldığımız en değerli ödüldü bu… Oyunumuz Rusya’da ana haber bülteninde yer alırken burada yine gündelik vasat, kısır dertlerin içine düşmemiz gerçeği ne yazık ki beklemediğimiz bir durum değildi. Artık çok daha güçlü olduğumuzu söylemeliyim.
Gelecek projeleriniz nelerdir? Dünya edebiyatından başka klasikleri de sahneye taşımayı düşünüyor musunuz?
“Kendimize ait yeni salonumuz Alternatif Sahne, 16 Ocak 2015 tarihinde ‘Bir Delinin Hatıra Defteri’ oyunumuzla açılıyor. Bu sebeple çok keyifli ve heyecanlıyız. Yeni Rus klasiklerimiz Anton Çehov’dan ‘Bir Evlenme Teklifi’, ‘Ayı’ ve geçen sene perdesini açan ve Almanya turnesi yapan çok anlamlı oyunumuz ‘Atatürk – Beni Hatırlayınız’ oyunlarımız da artık kendi sahnemizde seyircimizle buluşacak. Gelecek projelerimiz için Rusya, Amerika ve Almanya festivalleri ile ilgili güzel sanatsal iletişimlerimiz de devam ediyor. Kendi adıma konuşmam gerekirse rock müzik grubum Boşluk’un üçüncü albümü ‘Aynalardan Kaçamazsın’, bu hafta dinleyicilerimizle buluşuyor. Cem Karaca sevenlerine de ‘Boşluk’ yorumuyla bir ‘Tamirci Çırağı’ sürprizimiz var. Müzikseverler konserlerimizi Biletix’ten de takip edebilecekler.”
Etkinliklere gitme fırsatınız oluyor mu? Eğer oluyorsa Biletix kanalı ile hangi etkinliklere gidiyorsunuz? Takip ettiğiniz bir sanatçı ya da tiyatro oyunu var mı?
“Etkinlikleri ihmal etmemeye çalışıyorum. Hem ülkemiz hem de uluslararası tiyatro, müzik, bale, dans topluluklarının birbirinden güzel gösterileri aynı zamanda spor karşılaşmaları bir şölen keyfi veriyor. Bu açıdan Biletix’e çok samimi tebriklerimi iletiyorum. Ülkemiz adına hem birçok ilki gerçekleştirmiş, hem de birbirinden güzel sanatçı ve gruplarla ciddi bir kültür eğitimi görevi üstlenmiş durumdasınız. Bizler de hem sahnede hem de seyirci olarak hep yanınızdayız.”
Eğer Erdem Topuz’un sahne performansını hala izlemediyseniz, çok da geç kalmış sayılmazsınız!
Bu oyun 2015 yılında ayrıca “2015 Rusya Yalta Anton Çehov Uluslararası Tiyatro Festivali Rus Klasiğini En İyi Yorumlayan Tiyatro Ödülü”nü kazandı.