YAŞAM
Müziğin İnsan Zekasına Etkileri
Yüzyıllardır var olan müziğin zeka üzerindeki etkisini öğrenmek ister misiniz?
‘’Müzik ruhun gıdasıdır.’’ Gerçekten de öyle midir? Tarihin hiçbir evresinde toplumlar müziksiz kalmamıştır. İlk çağlarda dahi insan kemiklerinden yapılmış müzik aletlerine rastlanmıştır. Peki, insanlar müziğe neden ihtiyaç duyar?
Gelin müziğin insan üzerindeki etkilerine birlikte göz atalım.
Müzik ve Beyin İletişimi
İnsan vücudu, duyu organlarıyla algılayabildiği yapılarla özel bir bağ geliştirir. Görsel ve kinestetik dünya, beynin görme ve dokunma işlevlerine hizmet eder. Vücudun işitsel dünyası ise duyabildiği tüm verileri beyinde depolar. Müzik gibi. Müzik dinlemek tıpkı nefes almak gibi doğal bir süreç. Bu ihtiyacın insanlığın bireysel ve toplumsal gereksinimlerinden ortaya çıktığı düşünülür. Peki, müzik dinlemek insan beyni üzerinde nasıl bir etki bırakır?
Müziğin stres, endişe ve depresyon gibi psikolojik hastalıkları hafiflettiği bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Müzik, zeka gelişimi üzerinde de benzer bir etki gösterir. Ama nasıl? Müzik dinlemek beynin sağ ve sol loblarını aynı anda çalıştırır. Yani bilimsel olarak tanımlanmış tüm beyin bölgeleri müzikle birlikte çalışmaya başlar. Bu süreç insan beyni üzerinde çeşitli etkilere neden olur. Kişiden kişiye farklılık gösterebilen bu etkiler yaratıcılık, verimlilik ve mutluluk gibi duygularla dışa vurulur. Müziğin insan bedeni üzerindeki etkileri öylesine büyük ki müzik ve beynin ilişkisini inceleyen bir araştırma dalı var: Nöromüzikoloji.
Müzik ve Zeka: Nöromüzikoloji Nedir?
“Müzik dünyayı değiştirebilir, çünkü müzik insanları değiştirir.’’
Bono
Müzik ve sinir sistemi arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırma dalı: nöromüzikoloji. Müziğin beyin üzerindeki etkilerini inceleyen araştırma dalının asıl konusu müziğin iyileştirici gücü. Geleneksel bir inanıştan doğan nöromüzikoloji dalı, müziğin tedavi edici etkisinin analitik kaynaklarla desteklenmesi sonucu ortaya çıktı. Beynin işlevlerini araştırırken kullanılan teknikler, teknolojik gelişmelerin devreye girmesiyle biyomedikal uygulamalarla kullanılmaya başlandı.
Yapılan incelemeler sonucunda müziğin beyindeki bilişsel, duyusal ve işitsel motorları uyarabildiği ortaya çıktı. Bir terapi yöntemi olarak müzik, bugün hala epilepsi, alzheimer, parkinson ve serebral palsi gibi hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılıyor. Kısaca müzik, anatomik çağrışımlar yoluyla beyni uyararak ruh ve beden sağlığının tedavi edilmesini sağlıyor. Kısaca müzik modern toplum için kulaktan alınan doğal bir ilaç diyebiliriz.
Stresi azalttığı kanıtlanan şarkıları aşağıdaki listeden dinleyebilirsiniz.
Bir Psikolojik Fenomen: Mozart Etkisi
‘’Thank you for the music, the songs I’m singing’’
Abba
Belki de müziğin etkileri arasında en çok merak edilen konu: Müzik zekayı geliştirir mi? Özellikle ebeveynler tarafından incelenen müzik ve zeka ilişkisi, ‘’Mozart etkisi’’ denilen bir kavramın doğmasına neden oldu. Peki, nedir bu Mozart etkisi? Kökeni Avrupa’ya dayanan klasik müziğin tarihten bugüne dek psikoloji üzerinde olumlu etkiler bıraktığı düşünülmektedir. Öyle ki klasik müziğin psikolojik etkileri, bilim insanları tarafından pek çok araştırmanın konusu olmuştur. İneklerin sütünü artırması, bitkilerin hızlı büyümesini sağlaması, bebeklerin zeka gelişimini hızlandırması…
Klasik müziğin canlılar üzerindeki yansıması olarak adlandırılan ‘’Mozart etkisi’’, Rauscher ve arkadaşları tarafından bilimsel bir zemine oturtulmuştur. Araştırmacılara göre Mozart sonesi dinleyen kişilerin algıları ilk 15 dakika içerisinde yükselmektedir. Yani Mozart’ın müziği, beynin işlevselliğini ve performansını artırıyor. ‘’Müzik zekayı geliştirir.’’ düşüncesi aslında beynin becerilerindeki artışı sembolize eder. Müzik zekayı doğrudan geliştirmez. Beynin uyanık kalmasını sağlayarak fonksiyonlarını gösterebilmesi için zaman tanır.
Müzik dinlemenin zekayı geliştirdiği bilimsel olarak kanıtlanır mı bilinmez ama ruhumuza dokunduğu araştırma gerektirmeyen bir gerçek.
Siz de ruhunuza iyi gelecek bir konser seçin ve kendinizi müziğe bırakın.
