YAŞAM
Evden İçeri Çıkmak
“İnsanlar yüzyıllar yılı evler yaptılar.
İrili ufaklı, birbirinden farklı,
Ahşap evler, kâgir evler yaptılar.
Doğup ölenleri oldu, gelip gidenleri oldu,
Evlerin içi devir devir değişti
Evlerin dışı pencere, duvar.”
Behçet Necatigil, Evler
Ev nedir? En temel işleviyle hayatta kalma fikrinin bir ürünü, bir barınak. Dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı güvenli bir alan. Bu temel özelliklerini bir şekilde korumaya çalışmakla birlikte günümüzde “ev” dışını da içine alan bir dönüşüme uğramıştır. Yaşam alanları ve bu alanlardaki yapıp etmeler artık evde deneyimlenen pratiklerdir.
Dışardan pencere, duvar…
İçerde hayatın akıp geçtiği yaşam alanları. Dışarda olmak, evin içinde gerçekleşen bir durumdur artık. Üç beş saksı da olsa bahçedir. Hep aynı yerde koşsan da parktır; birkaç ufak değişiklikle salon sinemadır. Sanatın türlü göstergeleri duvarlardadır ve estetik, eşyaların konumlarında gizlidir. Ve nihayetinde evler, dünyayı bir bütün olarak etkileyen çevrimiçi bir hayatın kişilere özgü mekanlarıdır. Özellikle pandemi süreciyle birlikte internette sörf yapmaktan çok evde ve evin içindeki evde(çevrimiçi dünyada) kalıcı bir şekilde yaşamaya başladık. Bu noktada, uyanma ve uyuma vakitleri çevrimiçi ve çevrimdışı saatleriyle her zamankinden çok örtüşmektedir.
Dışardan hep pencere, duvar ama içerde dönüşen, değişen yaşantılar.
Şimdilerde bu yaşantılara kaynaklık eden çevrimiçi bir dünya. İş hayatının da eve taşınmasıyla birlikte neredeyse bir bütün olarak yaşamın çevrimiçi deneyimlenmesi.
Pandemi dolayısıyla içinden geçtiğimiz karantina sürecinin duygu ve düşüncelerimi baskı altına aldığı anlarda aklıma hemen Necatigil geliyor. Bunun nedeni Necatigil’in ev ve yalnızlık üzerine olan düşünceleridir. Ona göre ev, olumlu anlamda bir yalnızlık otağıdır; ancak insan huzursuz olduğu vakit kendisini dışarı atmalıdır. Evden çıkmalı, sokaklarda gezmeli, evde kalmamalıdır. Evdeki yalnızlık üretici bir yalnızlıktır; çünkü sanata bir şeyler katmak için evlere bir şeyler katmak gerekir. Bu nedenle tüketici yalnızlık ve huzursuzluk evin dışında terk edilmelidir, sokaklara bırakılmalıdır. Böyle zamanlarda açıp onun şiirlerini okumak beni evin dışına çıkarıyor diyebilirim. Elbette dahası da var. Fiziki olarak kendimi dışarı atamadığımda bir süredir seyahat ettiğim yenidünyamda daha fazla zaman geçirmeye başlıyorum. Çevrimiçi etkinliklerden yeni bir takvim oluşturuyorum. Evde konserlere gidiyor, iyi bir tiyatro oyunundan sonra göremediğim ama yakınlıklarını duyduğum tüm seyirciler ile benzer duygulara kapılıyorum. Karantinada olsam da böylece dışarı çıkmanın türlü yollarını buluyor, aynı anda farklı yerlerde ama aynı zamanda bir konserde, bir şarkıda bir tınıda ama her zaman birlikte olduğumuzu biliyorum.
Dışardan pencere, duvar; içerde sokaklar, salonlar, meydanlar, müzeler…
